Filmy i świadectwa o HASAG-u

„Remembering Częstochowa, Poland” (2004)

Film opowiada historię siedmiu ocalałych Żydów z Częstochowy, którzy wspominają swoje życie przed wojną, inwazję niemiecką, utworzenie getta, masowe egzekucje, deportacje, pracę przymusową w niemieckich zakładach HASAG zlokalizowanych w Częstochowie, wyzwolenie przez wojska radzieckie oraz straty, jakich doświadczyli. Ten zmontowany program został przygotowany na potrzeby wystawy w Częstochowie, która była także prezentowana w Krakowie, Warszawie i Stanach Zjednoczonych.

Reżyseria: Joanne Rudof

Prod. Stany Zjednoczone, 2004 r., 37 min.

„Jakby to było wczoraj” (2005)

Film przedstawia losy jednego z ocalonych z Holocaustu — Zygmunta Rolata, który przeżył getto częstochowskie i obóz pracy HASAG Apparatebau „Pelcery”. To opowieść o człowieku, którego dramatyczne doświadczenia – utrata całej rodziny i dzieciństwo naznaczone wojennym terrorem – stają się symbolem losu milionów Żydów w czasie okupacji. W jego historii odzwierciedlają się tragiczne dzieje przedwojennej społeczności żydowskiej Częstochowy, pokazując, jak indywidualna trauma ujawnia skalę zbiorowego cierpienia.

Reżyseria: Michał Nekanda-Trepka

Scenariusz: Zygmunt A. Rolat, Michał Nekanda-Trepka

Zdjęcia: Jerzy Rudziński, Jacek Knopp

Prod. Polska, 2005 r., 65 min.

„Opowieść o miłości” (2021)

Film opowiada historię Bogdana Jastrzębskiego – Polaka uhonorowanego tytułem Sprawiedliwego wśród Narodów Świata, który w czasie niemieckiej okupacji zakochał się w Żydówce, Krystynie Geisler. Wspomnienia bohatera odmalowują zarówno radosne chwile pierwszych spotkań, jak i tragiczne realia życia w getcie częstochowskim. Szczególne miejsce w narracji zajmuje opowieść o brawurowej akcji uwolnienia Krysi z pracy niewolniczej w obozie HASAG Apparatebau, przeprowadzonej w samym sercu okupowanej Częstochowy, tuż pod czujnym okiem niemieckich strażników. Pomimo wojennych przeciwności losu, miłość i odwaga obojga głównych bohaterów pozwoliły im ocalić życie i wspólnie przejść przez najtrudniejsze czasy.

Reżyseria: Rafał Bryll

Scenariusz: Rafał Bryll

Zdjęcia: Jakub Kowalczyk, Marek Suszalski

Prod. Polska, 2021 r., 38 min.

Dokumenty History Hiking (2025)

W serii dokumentów na kanale Youtube History Hiking ukazana została historia niemieckiego obozu pracy HASAG Apparatebau „Pelcery”, funkcjonującego w Częstochowie w latach 1942-1945. Obóz ten stanowił miejsce niewolniczej pracy dla tysięcy Żydów, którzy byli zmuszani do pracy w niemieckim przemyśle zbrojeniowym. Twórcy filmów przedstawiają nieznane dotąd aspekty tego tragicznego miejsca, eksplorując m.in. podziemia, gdzie odkryto poruszające napisy pozostawione przez więźniów, świadczące o ich nadchodzącym losie. W jednym z odcinków autorzy odwiedzają panią Ewę Kielarską-Nowacką, mieszkankę Częstochowy, która przez 80 lat przechowywała dramatyczną pamiątkę z czasów okupacji. Ten materiał jest nie tylko hołdem dla ofiar, ale również świadectwem odkrywania zapomnianych fragmentów historii.

Reżyseria: Mateusz Kudła

Prowadzący: Maciej Regewicz

Zdjęcia: Łukasz Herod

Gościnnie wystąpili: Marcin Bocian, Kamil Langier

Prod. Polska, 2025 r.