Budynek transportu

Budynek powstał w 1900 roku i początkowo pełnił funkcję magazynu na przędzę. W okresie funkcjonowania zakładów HASAG był tam magazyn na skrzynie z amunicją, która była gotowa do transportu. Przed wybudowaniem baraków w części obozowej, więźniowie spali w jego halach. Budynek zapisał się również w historii obozu podczas lipcowych selekcji, które miały miejsce 19-28 lipca 1943 roku. Podczas selekcji z 19/20 lipca osoby, które nie nadawały się do pracy (około 400 więźniów), zostały wprowadzone do jednej z hal tego budynku, skąd później zostały przeniesione do piwnic na terenie kolonii. Podczas selekcji, która miała miejsce 28 lipca1, budynek transportu stał się miejscem brutalnych scen. Około 750 osób zostało wybranych na śmierć. Pierwsze 40 osób rozebrano, zakuto w łańcuchy i ogłuszono drewnianym młotkiem. Następnie wyrzucono ich z drugiego piętra budynku transportu na ciężarówki, które pojechały na cmentarz żydowski, gdzie rozstrzelano więźniów. Podczas selekcji swój czynny udział miał kierownik wydziału Rekalibrierung inż. Frantzke, który pomagał w ogłuszaniu więźniów.

Budynek transportu na niemieckim zdjęciu lotniczym z października 1944 r. Źródło: National Archives and Records Administration

Dokument z oskarżenia inż. Frantzke z 19 kwietnia 1945 roku. W dokumencie dokładnie opisano selekcję z 28 lipca 1943 roku. Źródło: Arolsen Archives, sygnatura 1100012306

Drużyna Obrony Przeciwgazowej zakładów Peltzera, 6 czerwca 1934 r. W tle widoczny budynek transportu. Zbiory autorów

Budynek transportu widok od strony północnej, stan na luty 2024 r. Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Jedna z hal na trzecim piętrze, stan na luty 2024 r. Fot. M. Bocian

Prawdopodobnie w tych halach spali więźniowie przed wybudowaniem części obozowej z barakami. Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian

Fot. M. Bocian


Opracował: K. Langier.

  1. Ciężko powiedzieć, ile było selekcji pod koniec lipca 1943 roku. Więźniowie wspominają tylko tą z 19/20 lipca. Materiały odnalezione w Arolsen Archives, w których jest wspomniana selekcja z 28 lipca, mogą wprowadzać w błąd. Być może chodzi o selekcję z 19/20 lipca ↩︎